Το οξειδωτικό στρες έχει αναγνωριστεί ευρέως ως μία από τις κύριες αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας καθώς επηρεάζει το 30%-80% των υπογόνιμων ανδρών. Με τον όρο οξειδωτικό στρες αναφερόμαστε στην ανισορροπία μεταξύ των ελεύθερων ριζών οξυγόνου (Reactive oxygen species, ROS) και των αντιοξειδωτικών στο σώμα. Επομένως, η χρήση αντιοξειδωτικών ουσιών που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου είναι μια πιθανή επιλογή στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Αρκετές μελέτες έχουν αναφέρει τα ευεργετικά αποτελέσματα της λήψης αντιοξειδωτικών, όπως οι βιταμίνες Ε και C, το συνένζυμο-Q10, οι καρνιτίνες, το σελήνιο, η Ν-ακετυλοκυστεΐνη, ο ψευδάργυρος και το φολικό οξύ, στις παραμέτρους του σπέρματος.
Βιταμίνες C και Ε: Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό οξύ, είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Στην μελέτη των Akmal et al., υπογόνιμοι άνδρες έλαβαν 1.000 mg βιταμίνης C δύο φορές την ημέρα για διάστημα 2 μηνών. Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι ο αριθμός, η κινητικότητα και το ποσοστό φυσιολογικής μορφολογίας των σπερματοζωαρίων αυξήθηκαν. Η βιταμίνη Ε είναι ένα λιποδιαλυτό μόριο με αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Μετα-ανάλυση των Wang et al. σε δεδομένα 459 υπογόνιμων ανδρών υπέδειξαν ότι μετά τη χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης Ε, ο όγκος του σπέρματος μειώθηκε και ο συνολικός αριθμός σπερματοζωαρίων αυξήθηκε, χωρίς σημαντικές επιδράσεις στην συγκέντρωση και την κινητικότητα του σπέρματος. Σε έντεκα έρευνες που χρησιμοποιήθηκαν στην μετα-ανάλυση των Zhoo et al. παρατηρήθηκε επίσης σημαντική βελτίωση της προοδευτικής κινητικότητας, της μορφολογίας και του συνολικού αριθμού σπερματοζωαρίων σε 832 άνδρες που έλαβαν συμπληρώματα βιταμινών C και E.
Συνένζυμο Q10 :Το συνένζυμο Q10 (CoQ10) υπάρχει σε σημαντικά επίπεδα στο ανδρικό σπερματικό υγρό, όπου ασκεί σημαντικές μεταβολικές και αντιοξειδωτικές λειτουργίες. Σύμφωνα με τους Balercia et al. χαμηλότερα επίπεδα CoQ10 παρατηρούνται σε άνδρες με χαμηλή κινητικότητα και ανώμαλη μορφολογία σπερματοζωαρίων. Οι Kobori et al., παρατήρησαν πως η χορήγηση CoQ10 (120 mg/ημέρα) για 3-6 μήνες σε υπογόνιμους άνδρες οδήγησε σε ενίσχυση της συγκέντρωσης και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων. Στην πρόσφατη μελέτη των Lucignani et al. παρατηρήθηκε πως το CoQ10, μειώνει τον κατακερματισμό του DNA του σπέρματος και βελτιώνει όλες τις παραμέτρους του σπέρματος.
Καρνιτίνη: Οι καρνιτίνες είναι ενώσεις που συμμετέχουν στο μεταβολισμό, σταθεροποιούν τις κυτταρικές μεμβράνες και μπορούν επίσης να δράσουν ως δεσμευτές ελεύθερων ριζών, με αποτέλεσμα τη μείωση του οξειδωτικού στρες. έχει τεκμηριωθεί πως οι συγκεντρώσεις καρνιτίνης είναι υψηλότερες στο σπερματικό πλάσμα των γόνιμων ανδρών, σε σύγκριση με τους άνδρες με μη φυσιολογικές παραμέτρους σπέρματος. Η πρόσφατη μετα-ανάλυση των Shen Chuen Khaw et al., υπέδειξε πως η χορήγηση συμπληρωμάτων καρνιτίνης σε υπογόνιμους άνδρες βελτιώνει σημαντικά την κινητικότητα και τη μορφολογία του σπέρματος. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε επίδραση της καρνιτίνης στη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων.
Σελήνιο: Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο με σημαντικό ρόλο στη βιοσύνθεση της τεστοστερόνης και τη φυσιολογική ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων. Οι Hawkes et al. υπέδειξαν ότι η χορήγηση 300 μg σελήνιου ανά ημέρα δεν είχε καμία επίδραση στις παραμέτρους του σπέρματος. Αντιθέτως, στην μελέτη των Scott et al. αναφέρεται πως η πρόσληψη 100 μg την ημέρα για 3 μήνες βελτίωσε την κινητικότητα του σπέρματος. Ομοίως, οι Safarinejad et al. ανέφεραν ότι η χορήγηση 200 μg/ημέρα για 6 μήνες σε 468 άνδρες βελτίωσε τον όγκο του σπέρματος, τον συνολικό αριθμό και τη συγκέντρωση σπέρματος καθώς και την μορφολογία.
Ν-ακετυλοκυστεΐνη: Η Ν-ακετυλο-κυστεΐνη (NAC), είναι παράγωγο του αμινοξέος L-κυστεΐνη και χρησιμοποιείται κυρίως ως αντιοξειδωτικό. Οι Jannatifar et al., ανέλυσαν 50 υπογόνιμους άνδρες με ασθενοτερατοσπερμία οι οποίοι έλαβαν NAC για 3 μήνες, και παρατήρησαν πως ο αριθμός και η κινητικότητα του σπέρματος αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ η μη φυσιολογική μορφολογία και ο βαθμός κατακερματισμού του DNA παρουσίασαν σημαντικές μειώσεις. Στην μετα-ανάλυση των Zhou et al., τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πρόσληψη NAC είχε σημαντική βελτίωση σε όλες τις παραμέτρους του σπέρματος.
Ψευδάργυρος και Φυλλικό οξύ: Όσον αφορά τον ψευδάργυρο και το φυλλικό οξύ οι μελέτες για την επίδραση τους στην ποιότητα σπέρματος είναι αμφιλεγόμενες. Σύμφωνα με τους Osadchuk et al. η περιεκτικότητα Zn στο σπερματικό πλάσμα ανδρών με καλή ποιότητα σπέρματος είναι υψηλότερη σε σύγκριση με άνδρες με χαμηλότερη ποιότητα σπέρματος. Οι Hadwan et al., μελέτησαν την επίδραση χορήγησης ψευδαργύρου για 3 μήνες σε γόνιμους και υπογόνιμους άνδρες (37 σε κάθε ομάδα) και παρατήρησαν πως τα συμπληρώματα ψευδαργύρου αυξάνουν τον όγκο της εκσπερμάτισης, το ποσοστό σπερματοζωαρίων με πρόσθια κίνηση καθώς και τον ολικό αριθμό σπερματοζωαρίων. Αντιθέτως, στην μελέτη των Schisterman et al., 1773 άνδρες έλαβαν ή φυλλικό οξύ ή ψευδάργυρο ή placebo για 6 μήνες, και παρατηρήθηκε πως οι παράμετροι του σπέρματος δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ των ομάδων θεραπείας και placebo. Οι da Silva et al. μελέτησαν 49 υπογόνιμους άνδρες στους οποίους χορηγήθηκε φυλλικό οξύ ή placebo για 3 μήνες. Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική βελτίωση σε καμία από τις παραμέτρους του σπέρματος με την χορήγηση φυλλικού οξέος.
Τέλος, στην μετα-ανάλυση των Liang Su et al., πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ των 8 αναφερόμενων αντιοξειδωτικών ως προς τις επιδράσεις τους στην ποιότητα του σπέρματος καταλήγοντας στο συμπέρασμα οτι:
· Όσον αφορά την συγκέντρωση, το συνένζυμο Q10 παρουσίασε την μεγαλύτερη επίδραση σε σύγκριση με το placebo καθώς και την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα μεταξύ όλων των αντιοξειδωτικών.
· Όσον αφορά την κινητικότητα, η καρνιτίνη και το CoQ10 έδειξαν σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα σε σύγκριση με το placebo. H αποτελεσματικότητα της καρνιτίνης ήταν η υψηλότερη μεταξύ όλων των αντιοξειδωτικών.
· Όσον αφορά την μορφολογία, η βιταμίνη C, το CoQ10, το σελήνιο και η Ν-ακετυλοκυστεΐνη οδήγησαν σε στατιστικά σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με το placebo.
Comments